روش تفسیری الفرقان در اسباب نزول
نویسندگان
چکیده
بررسی و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در تفسیر »الفرقان فی تفسیر القرآن« اثر دکتر محمّد صادقی است تفسیر الفرقان در شمار تفسیرهای معاصر قرار دارد و به شیوه تفسیر قرآن به قرآن نگارش یافته و روایات تفسیری را به عنوان ابزارهای فرعی تفسیر قرآن شناخته است. به همین دلیل روایات اسباب نزول در این تفسیر بر خلاف روش مرسوم مفسّران در پاورقی آمده است که نشانگر دید منفی و محتاطانه مفسّر است. وجود روایات اسرائیلی در میان روایات اسباب نزول، وجود روایات جعلی اسباب نزول منبعث از تعصبهای مذهبی، و آمیختگی مصادیق با اسباب نزول آیات از جمله دلایل بی مهری مفسّر نسبت به اسباب نزول است. از این رو، مؤلّف تفسیر الفرقان نسبت به سند روایات تفسیری به ویژه روایات سبب نزول اهتمام خاصّی دارد و عموم نص را بر خصوص سبب مقدم می شمارد و بر لزوم موافقت معنای روایات با مدلول آیات قرآن تأکید می کند. با وجود اظهار نظرهای منفی از سوی نویسنده الفرقان، وی در برخی موارد از جمله در تفسیر آیه، تأیید نظر تفسیری، تثبیت باورهای مذهبی و بیان ارتباط جمله های آیه از اسباب نزول بهره برده است. ملاکهای نقد اسباب نزول در الفرقان عبارتند از: منطوق قرآن، ضرورتهای کلامی و حقایق تاریخی. در این تفسیر، سازگاری یک سبب نزول با مفهوم آیه، باعث برتری آن بر دیگر روایات شده است. نیز پرهیز مؤلّف از دخالت دادن تعصب های مذهبی در نگارش تفسیر و نقل اسباب نزول شایان توجه است. کیفیت نقل اسباب نزول از منظر اجمال و تفصیل و میزان توجه به سلسله افراد سند و منابع اسباب نزول از جمله موضوعاتی است که در این مقاله آمده است.
منابع مشابه
فهم و نقد کیفیت کاربست روایات اسباب نزول در الفرقان/ محمد کاظم رحمان ستایش، زهره نریمانی
روایات اسباب نزول از جمله مباحث مورد مطالعه در دو حوزه قرآن و حدیث است. در تفسیر الفرقان 288 روایت سبب نزول به کار گرفته شده است که بسیاری از آنها با شرح و نقد مفسر همراه است؛ اما در این میان چگونگی استفاده و تعامل مفسر با این روایات شایسته نقادیهایی است که در این مقاله بدان پرداخته شده است. استفاده حداکثری از منقولات صحابه و تابعین و گاه ترجیح آنها بر قول معصوم، پذیرفتن تعدد اسباب به جای گ...
متن کاملتطابق تفسیری اسباب نزول و آیه، روشی در جهت نقد اسباب نزول
بررسی نقش علم اسباب نزول در تفسیر آیات وحی و بهره وری از تفسیر آیه در جهت ارزیابی و نقد سبب نزول است. شکل روایتی اسباب نزول، کثرت اسباب نزول رسیده از طریق اهل سنّت، تأثیر پذیری از اسرائیلیّات، تسامح و تساهل در برابر اسرائیلیّات و مسأله دار بودن راویان، اهمیّت نقد اسباب نزول و شناخت ملاکهای آن را دو چندان می سازد. از سوی دیگر، افزون بر ضعف های سندی، روایات اسباب نزول به لحاظ دلالت و محتوا با ضعفهای ...
متن کاملروش شناسی کشف و اعتبارسنجی اسباب نزول (الگوریتم دستیابی به اسباب نزول آیات)
مساله این مقاله، دستیابی به روش قدم‌به‌قدم برای کشف اسباب نزول آیات قرآن و شاخص‌های اعتبارسنجی آنهاست. در این بحث که از مباحث علوم قرآنی است، با روش کتابخانه‌ای، پس از تعریف و کاربرد دانش اسباب نزول، منابع متقدم و متأخری که سبب نزول آیات را ارائه کرده‌اند، بر اساس تاریخ تدوین فهرست شده و تفاسیری که بیشتر به بحث اسباب نزول پرداخته‌اند، معرفی شده است. سپس پنج شاخص برای ارزیابی و اعتبارسنجی این من...
متن کاملاسباب نزول در تفسیر المنار
بررسى و نقد جایگاه و نقش اسباب نزول در »تفسیر المنار« اثر محمد عبده و رشید رضا است. نگارنده تفسیر المنار به روایات تفسیرى و از جمله روایات اسباب نزول بى اعتنا است و با دیده تردید بدانها مى‌نگرد. نویسنده، نخست از شاخصه‌هاى اجتماعى و اصلاح گرایانه تفسیر المنار سخن مى‌گوید و ضمن یاد کرد تفاوت‌هاى شیوه تفسیرى محمد عبده و رشید رضا، مؤلف تفسیر المنار را رشید رضا مى‌داند و موضع نقادانه رشید رضا را ...
متن کاملمنابع من
با ذخیره ی این منبع در منابع من، دسترسی به آن را برای استفاده های بعدی آسان تر کنید
عنوان ژورنال:
فصلنامه علمی پژوهشی پژوهشهای قرآنیجلد ۱، شماره ۲، صفحات ۲۲۷-۲۵۲
میزبانی شده توسط پلتفرم ابری doprax.com
copyright © 2015-2023